9 dni, ponad 500 wydarzeń i niemal 20 000 uczestników- XXI Podlaski Festiwal Nauki i Sztuki, największa cykliczna, popularyzująca naukę i sztukę impreza w Polsce północno-wschodniej,  przeszedł do historii!

Zorganizowany wspólnie przez prawie wszystkie publiczne i niepubliczne uczelnie wyższe województwa podlaskiego oraz Białostocki Park Naukowo-Technologiczny, Podlaski Festiwal Nauki i Sztuki odbył się w dniach od 9 do 18 maja 2025 r. Koordynatorem głównym tegorocznego wydarzenia był Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Już tradycyjnie bogaty program festiwalowy przygotowały: Uniwersytet w Białymstoku, Politechnika Białostocka, Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Filia w Białymstoku, Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina Wydział Instrumentalno-Pedagogiczny, Edukacji Muzycznej i Wokalistyki Filia w Białymstoku, Akademia Podlaska w Białymstoku, Akademia Łomżyńska, Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach, Wschodnioeuropejska Akademia Nauk Stosowanych w Białymstoku WANS, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku, Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku oraz EpiCentrum Nauki, prowadzone przez Białostocki Park Naukowo-Technologiczny.

XXI edycja Festiwalu odbyła się pod hasłem: „Nie lekceważcie nigdy zjawisk, które wydają wam się niezwykłe” – to słowa Alexandra Fleminga, odkrywcy penicyliny. XXI PFNiS upamiętnił 80. rocznicę przyznania Flemingowi nagrody Nobla za wynalezienie penicyliny i 70. rocznicę jego śmierci. W tym roku chcieliśmy zwrócić uwagę na ważny temat antybiotyków, ich znaczenia w procesie leczenia, ale także ich nadmiernego stosowania w Polsce oraz na problem antybiotykooporności.

W programie Festiwalu były  m.in. wykłady, warsztaty, laboratoria, wystawy, koncerty i spektakle, dzięki którym będzie można poznawać różnorodne dziedziny nauki: humanistyczne, techniczne, ścisłe, przyrodnicze, społeczne, medyczne, a także kulturę i sztukę. W sumie przygotowanych zostało ponad 500 wydarzeń skierowanych do szerokiej publiczności: od dzieci i młodzieży, przez rodziny, pasjonatów nauki , czy seniorów. Wszystkie wydarzenia były bezpłatne.

Festiwal rozpoczął się oficjalnie 9 maja 2025 roku Inauguracją w Aula Magna Pałacu Branickich siedzibie Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Tego dnia odbył się wykład pt. „Antybiotyki: od wielkich odkryć do globalnych problemów – korzyści i zagrożenia” prof. dr hab. Katarzyny Dzierżanowska-Fangrat, mikrobiologa, specjalistki w zakresie leczenia antybiotykami. Po wykładzie odbyła się prezentacja pt. „Historia odkrycia penicyliny w Polsce” – dr Magdaleny Muskały, kierownik Muzeum Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Uroczystą inaugurację tegorocznego Festiwalu zakończył koncert inspirowany muzyką dwudziestolecia międzywojennego – okresu, w którym Alexander Fleming odkrył penicylinę. Aktorka Alicja Grabowska zaprezentuje między innymi utwory Zygmunta Białostockiego, urodzonego w Białymstoku kompozytora popularnych w dwudziestoleciu międzywojennym piosenek, jak również światowe standardy jazzowe z tego okresu. Podczas inauguracji zostało także przygotowane specjalne laboratorium Alexandra Fleminga w ujęciu historycznym.

10 maja, w sobotę na Festiwalowej scenie zaprezentowała się Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza w Warszawie Filia w Białymstoku z pokazem spektaklu “Wypiór”.

W kolejnych dniach na wydarzenia festiwalowe zapraszały poszczególne Uczelnie. Pełną listę można znaleźć pod linkiem: https://podlaskifestiwal.pl/program/lista-imprez/

18 maja odbył się Rodzinny Piknik Naukowy na Stadionie Chorten Arena. Tysiące mieszkańców miasta i regionu skorzystało z zaproszenia i wzięło udział w tym wyjątkowym wydarzeniu, przygotowanym przez 12 instytucji nauki i sztuki z województwa podlaskiego. W niedzielę już od godziny 10:00 odwiedzający mogli korzystać z mnóstwa atrakcji przygotowanych przez studentów, naukowców i partnerów wydarzenia. Na pasjonatów nowych technologii czekały stoiska z pokazami robotów sumo, bolidów wyścigowych Formula Student, robotyki i drukarek 3D, a także wynalazków wspierających osoby z niepełnosprawnościami. Wśród atrakcji znalazły się również pokazy światłoterapii LED, warsztaty pierwszej pomocy u niemowląt, porady dotyczące pielęgnacji skóry i profilaktyki zaburzeń głosu i słuchu, demonstracje z mikrobiologii i diagnostyki obrazowej czy techniki leczenia żywieniowego. Były także kreatywne warsztaty plastyczne, edukacyjne quizy, zajęcia sportowe, zabawy dla dzieci, tory przeszkód, kurs judo oraz wiele atrakcji na festiwalowej scenie: od pokazów gimnastyki artystycznej, przez koncerty big bandów i orkiestr dętych, po energetyczne występy mażoretek i klimatyczne występy chórów (Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku oraz Uniwersytetu w Białymstoku). Przez cały dzień działało również Studio Cafe Nauka, prowadzone przez Dorotę Sawicką – rzeczniczkę prasową UMB i Natalię Olszewską, studentkę kierunku lekarskiego i aktywna redaktorkę Młodego Medyka (redaktorka naczelna Młodego Medyka Róża Maria Huszcza prowadziła scenę festiwalową). W ramach transmisji live na profilu Festiwalu na Facebooku oraz kanale YouTube UMB można było zobaczyć, co dzieje się na stoiskach na Stadionie Chorten Arena i posłuchać rozmów z naukowcami, studentami, wynalazcami i organizatorami, którzy opowiadali o swojej pasji do nauki i znaczeniu takich wydarzeń jak Podlaski Festiwal Nauki i Sztuki. Rodzinny Piknik Naukowy 2025 po raz kolejny okazał się wielkim sukcesem. Na stadion przyszli rodzice z dziećmi, młodzież, seniorzy, pasjonaci nauki i osoby, które chciały wspólnie spędzić czas, ucząc się i dobrze się bawiąc. Inspirujące spotkania, radosna atmosfera i setki zaangażowanych uczestników pokazały, że nauka ma sens, gdy staje się dostępna i wspólna.

Wykładowcami i osobami prowadzącymi oraz nadzorującymi przebieg prowadzonych działań w ramach XXI PFNiS byli przedstawiciele niemal całej społeczności akademickiej poszczególnych szkół wyższych – z uwagi na to, że realizacja tego typu przedsięwzięć wymaga pełnego i kompleksowego zaangażowania. Obecni byli samodzielni pracownicy naukowi, adiunkci, asystenci, wykładowcy, doktoranci i studenci. Działania zaplanowane w ramach Festiwalu możliwe były do zrealizowania głównie dzięki ofiarności i zaangażowaniu w ich realizację szerokiego grona osób spośród społeczności naukowej poszczególnych placówek, jak również poprzez dobrowolne zaangażowanie wielu pracowników administracyjnych szkół wyższych.

Serdecznie dziękujemy wszystkim Uczestnikom oraz osobom zaangażowanym w organizację i przebieg Festiwalu. Kolejna, XXII Edycja już w maju 2026. Koordynatorem będzie Politechnika Białostocka.

Do zobaczenia!

XXI Podlaski Festiwal Nauki i Sztuki dofinansowany był ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu Społeczna odpowiedzialność nauki II.